رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان با اشاره به برقراری یک مسیر دریایی بین بنادر آستارا و امیرآباد در ایران با بندر آکتائو در قزاقستان برای حمل کانتینر و کامیون در قالب کشتی های رو-رو، گفت: تقویت مناسبات تجاری و سرمایه گذاری بین ایران و قزاقستان که دومین قدرت اقتصادی در منطقه اوراسیا به شمار می‌آید اقدامی مهم و اساسی دانست.

امیر عابدی در گفت وگو با پایگاه خبری اتاق ایران افزود: روابط دیپلماتیک بین دو کشور همواره مناسب و نزدیک بوده است. بدون شک وجود چنین رابطه نزدیکی بین دولت ها می تواند در ایجاد مناسبات اقتصادی نیز اثر مثبتی داشته باشد، هرچند در حال حاضر روابط تجاری و سرمایه گذاری با روابط سیاسی موجود همخوانی ندارد.  

او ضمن اشاره به روابط سیاسی مناسب بین دو کشور به مسائل ناشی از شیوع کرونا از اواخر سال قبل، تصریح کرد: در آن زمان مسیر ارتباطی ایران با بندر آکتائو که یکی از بنادر استراتژیک قزاقستان محسوب می شود، جزو معدود گذرگاه هایی بود که به روی تجار ایران بسته نشد و از این طریق به دیگر بازارهای منطقه حتی روسیه، دسترسی داشتند و کلیه کالاهای صادراتی برای منطقه اوراسیا را از این مسیر صادر کردند.

این فعال اقتصادی با بیان این مطلب که قزاقستان در مسیر جاده ابریشم قرار دارد، گفت: با توجه به موقعیت جغرافیایی این کشور و قرار گرفتن آن در مسیر جاده ابریشم، در حال حاضر ارتباط بین بندر کاسپین در ایران با بندر کوریک در قزاقستان و اتصال این بندر به بازار چین، یکی از نقاط قوت در بحث تجارت و ارتباط با قزاقستان به شمار می آید.

رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان با توجه به اینکه برای اتصال جاده ای و ریلی  به بازار قزاقستان باید از ترکمنستان عبور کرد، گفت: در مدت زمانی که این کشور مرزهای خود را به روی کالا و خدمات ایرانی بسته بود، اتاق مشترک ایران و قزاقستان به منظور جلوگیری از بروز اختلال در سطح مناسبات ایران و قزاقستان به فکر مسیر جایگزین افتاد و در آن زمان با همکاری سازمان بنادر ایران و گمرک قزاقستان اولین کشتی رو-رو بین بنادر آستارا و امیرآباد در ایران با بندر آکتائو در قزاقستان به حرکت درآمد. به کمک این کشتی، طبق یک برنامه مشخص کامیون از امیرآباد و کانتینرها از آستارا به سمت بندرآکتائو حمل می شوند.

عابدی در بخش دیگری از گفت وگوی خود به چالش ها و مشکلاتی که در ارتباط با بازار قزاقستان وجود دارد، اشاره کرد. به باور او یکی از علل ریشه ای و اساسی در عدم توفیق ایران در ارتباط با بازارهای هدف، صدور بخش نامه های خلق الساعه و دست وپاگیر است که منجر به بی ثباتی در اقتصاد کشور می شود و زمینه سلب اعتماد شرکای تجاری در دیگر کشورها را فراهم می کند.

او همچنین برقراری پروازهای متعدد بین شهرهای مختلف دو کشور را برای توسعه روابط و رقابت پایاپای با دیگر بازیگران در کشورهای هدف را ضروری توصیف کرد و افزود: تعداد پروازهای بین تهران و آلماتی باید افزایش پیدا کند و علاوه بر آن به دنبال راه اندازی پرواز مستقیم بین گرگان و آکتائو هستیم. بدون شک برقراری پروازهای متعدد در طول یک هفته به توسعه روابط دو کشور کمک می کند، علاوه بر این به در بحث گردشگری نیز باید به مسئله خطوط هوایی توجه ویژه داشت. 

عابدی لغو روادید بین ایران و قزاقستان و یا حداقل تسهیل روند دریافت روادید را پیشنهاد داد و گفت: یکی از رقبای اصلی ایران در بازار قزاقستان، ترکیه است که در شرایط لغو روادید با یکدیگر هستند و هر روز پروازهای متعددی از استانبول به شهرهای مختلف قزاقستان، صورت می گیرد. بنابراین دولتمردان ما باید توجه داشته باشند که بخش خصوصی در چه شرایطی با رقبای خود در کشورهای هدف مواجه است و در همین وضعیت باید در داخل با انواع بخشنامه ها و محدودیت ها هم روبه رو باشد.

نبود شناخت و درک درست از فرهنگ، تمدن، تاریخ، ظرفیت ها و توانمندی ها، جغرافیا و منابع گردشگری و تفریحی که در ایران وجود دارد یکی دیگر از مشکلاتی است که به باور رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان در بحث توسعه مناسبات بین ایران و کشورهای منطقه اوراسیا وجود دارد.

او خاطرنشان کرد: شاید امروز کرونا در بخش گردشگری اثرات منفی و بازدارنده ای داشته باشد اما باید پذیرفت که این بیماری وجود دارد و یا باید از آن عبور کنیم و یا در کنار آن به زندگی ادامه دهیم و از فرصت های پیش رو بهره ببریم. بحث گردشگری تاریخی، گردشگری سلامت و درمان موضوعاتی هستند که در ارتباط با ایران و کشورهای اوراسیا اهمیت بالایی دارد.

نکته دیگری که از منظر این فعال اقتصادی در ارتباط با قزاقستان باید مورد توجه باشد، موضوع ظرفیت های این کشور در بخش معدن، کشاورزی، کشت فراسرزمینی، صنایع غذایی و خدمات فنی و مهندسی است. بر اساس اظهارات عابدی، نباید از سرمایه گذاری در این بخش ها غفلت کرد.

او همچنین به برجام و فرصت های پیش روی اقتصاد ایران در آن زمان اشاره و تاکید کرد: برجام نقطه عطفی در اقتصاد ایران بود؛ اما به هر ترتیب آن را از دست دادیم. در آن زمان بیشتر رفت و آمدها از طرف کشورها و شرکت های اروپایی اتفاق افتاد که به محض تغییر دولت آمریکا نسبت به ادامه روابط با ایران دچار تردید شدند. ناهماهنگی و عدم آمادگی در سیستم دولت و بخش خصوصی، عدم حضور بخش خصوصی در مذاکرات بین هیات های حاضر در ایران با شرکت های دولتی و ناکارآمدی این شرکت ها در انعقاد قراردادهای تجاری و سرمایه گذاری، مواردی بودند که ما را به سمت شکست در برجام هدایت کردند.  

عابدی تصریح کرد: اهل فن اقتصاد می دانند سرمایه گذاری خارجی به امنیت اقتصادی وسیاسی کشور کمک می کند. پیوند اقتصاد و پیوند سیاسی همگام با یکدیگر جلو می روند و معتقدم با وجود اینکه از فرصت برجام عبور کردیم اما با توجه به تغییرات اخیر دولت امریکا، انتظار می رود این کشور به برجام برگردد و پایبند به تعهدات خود باشد. درصورت برگشت آمریکا به برجام و پذیرش اف ای تی اف توسط ایران که در حال بررسی آن هستیم، رویکردی در کاهش تحریم ها رخ دهد و در آن زمان شرکت های خصوصی به کمک سیستم بانکی فرصتی به دست می آوردند تا به میز مذاکره برگردند. در آن زمان شرایطی خواهیم داشت که با شفافیت در ساختارهای اقتصادی، مالی و پولی بانک ها و شرکت های خصوصی با نگاه و رویکرد تازه به اوراسیا از قراردادهای تعرفه ترجیحی با این اتحادیه بهره ببریم.

رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان امروز مانع جدی در برابر توسعه مناسبات ایران و اتحادیه اوراسیا را نبود امکان مبادلات بانکی عنوان کرد و افزود: در صورت لغو تحریم ها و باز شدن فضا، هزینه و ریسک تجارت برای ایرانیان کاهش پیدا می کند و می توان سطح مبادلات ایران و قزاقستان را که امروز برابر با 400 میلیون دلار است به چند برابر ارتقا دهیم.

این فعال اقتصادی شناخت بازار و روش های حضور و نفوذ پایدار در آن را یکی از فعالیت های کلیدی اتاق های مشترک معرفی کرد و یادآور شد: در این مسیر، حضور رایزنان بازرگانی حرفه ای و آشنا به اصول تجارت بسیار اهمیت دارد. سفارتخانه ها و اتاق های مشترک می توانند با همکاری یکدیگر زمینه مساعدی برای حضور فعالان اقتصادی در بازارهای هدف، فراهم کنند.  

عابدی اظهار کرد: برگزاری نمایشگاه دائمی کالا و خدمات برای معرفی محصولات ایران در آکتائو یکی از برنامه هایی است که در دستورکار اتاق مشترک ایران و قزاقستان قرار دارد و به زودی فراخوان آن اعلام می شود. او همچنین ارتباط مستمر و مستحکم بین اتاق های مشترک، اتاق های استانی و تشکل ها برای حضور موفق در بازار کشورهای هدف را ضروری خواند.